Zmysł dotyku a Terapia Taktylna

Skóra jest najstarszym i najbardziej wrażliwym organem zmysłowym oraz pierwotnym narzędziem komunikacji.  Ze skórą związany jest zmysł dotyku - jeden z pierwszych zmysłów  w ciele człowieka. Prawidłowo działający zmysł dotyku jest podstawowym warunkiem dla prawidłowego rozwoju, funkcjonowania mózgu i układu nerwowego, aktywności ruchowej, rozwoju sfery emocjonalnej, intelektualnej oraz kształtowania się osobowości

Z biologicznego punktu widzenia możemy wyróżnić układy czucia powierzchniowego oraz głębokiego.

Czucie powierzchniowe obejmuje czucie dotyku i wibracji, a także odbiór bodźców bólowych i temperatury. Za odbiór bodźców odpowiedzialne są receptory czuciowe reagujące na szczególny rodzaj stymulacji. 

Poza mechanizmami czucia powierzchniowego posiadamy też mechanizmy czucia głębokiego, czyli propriocepcję. Jest to zmysł orientacji ułożenia własnego ciała, odbiera między innymi informacje na temat jego ustawienia i ruchu. Proprioreceptory znajdują się w mięśniach, ścięgnach oraz w błędniku odpowiedzialnym za czucie równowagi. Sprawne funkcjonowanie układu czucia głębokiego jest niezbędne dla prawidłowej koordynacji wzrokowo-przestrzennej. Dzięki temu układowi możemy z sukcesem przemieszczać się oraz koordynować złożone działania ruchowe. Otrzymując informacje na temat ułożenia ciała, mózg może planować oraz modyfikować ruch.

Terapia taktylna to określone techniki masażu i stymulacji skóry pobudzające jej receptory. Poprzez dostarczenie wrażeń dotykowych następuje  pobudzenie wielu różnych obszarów  i poziomów mózgu: od pnia mózgu, wzgórza poprzez układ limbiczny (odpowiedzialny za emocje), aż do płata ciemieniowego.

Założeniem metody taktylnej jest uruchomienie naturalnych mechanizmów rozwoju i samoregulacji organizmu.

Nadrzędnym celem Terapii Taktylnej jest wyciszenie, aktywizacja świadomości kinestetycznej, poprawa odbioru wrażeń dotykowych, regulacja napięcia mięśniowego oraz wspomaganie integracji sensoryczno-motorycznej i integracji odruchów.

 Metoda ta jest skutecznie wykorzystywana zarówno u dzieci  jaki i dorosłych z:

- porażeniem mózgowym

- autyzmem

- zachowaniami agresywnymi

- opóźnieniami w rozwoju umysłowym

- nadpobudliwością psychoruchową

- trudnościami w nauce

- zaburzeniami mowy

- zaburzeniami integracji sensorycznej

 

Terapia taktylna

 

• zwiększa świadomość ciała i reguluje zaburzenia skóry w odbiorze wrażeń dotykowych
• reguluje reakcje mózgu na informacje pochodzące ze skóry i mięśni
• działa relaksująco i wyciszająco na układ nerwowy
• obniża poziom stresu

 

Literatura:

• Neurokinezjologiczna terapia taktylna dr Swietłany Masgutowej. Metoda pracy z dziećmi i dorosłymi z wyzwaniam,i w psychoruchowym rozwoju. Swietłana Masgutowa, współautorzy: Jolanta Kowal, Grażyna Mazur, Denis Masgutow
• Neurobiologia. Krótkie wykłady. Longstaff A  Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012

 

mgr Adrianna Marcinkowska